Winter 21/22 modelbouwseizoen: PGEM-schaarmast

Is een hoogspanningsmast voor jou meccano next level? Kan je goed modelleren? Heeft de netfrequentie geen geheimen meer voor jou? Welkom in de doe-het-zelf hoogspanningshoek
Gebruikersavatar
Tom
380 kV
Berichten: 2673
Lid geworden op: 24 dec 2012 16:46
Dichtstbijzijnde trafo: Lochem

Re: Winter 21/22 modelbouwseizoen: PGEM-schaarmast

Bericht door Tom » 12 sep 2022 21:30

Prachtig verslag weer, ik sta versteld van het vernuft.
Toch nog even een paar vragen uit nieuwsgierigheid: is dat gordijnrails profiel van staal of van aluminium? En waarom moest je zowel zagen en hameren?

Die "smokkelmoeren" heb ik zelf ook vele malen gemaakt voor de kleine profielen, inderdaad verrassend hoeveel sterkte nog overblijft.
Ik kijk uit naar een opvolger, vooral de oude zwarte kleur zal een verschil maken.
Je zou ook kunnen overwegen een mast van Lent - Hemmen - Tiel te bouwen, die waren wat ranker en hadden nog een bliksemtraverse. Anderzijds kan ik me ook voorstellen dat je dezelfde nog een keer doet en zo een setje hebt.

Gebruikersavatar
Hans
Site Admin + actief in het mainsite team
Berichten: 3824
Lid geworden op: 03 dec 2011 20:49
Dichtstbijzijnde trafo: Veenoord 110/10 kV

Re: Winter 21/22 modelbouwseizoen: PGEM-schaarmast

Bericht door Hans » 13 sep 2022 22:47

De gordijnrails in de traversen zijn aluminium (geperst I-profiel). Het exemplaar dat in tweeën is geslepen voor de ladder is een ijzeren geperst profiel. Meestal worden die gefelst als het ijzer is. Ook dat was bruikbaar geweest, maar de tweedehandsgoederenbak had er een aantal jaar geleden blijkbaar ook eentje staan die geperst of in ieder geval gewalst was.

Dat hameren was nodig om platijzers om te zetten in hoekijzers. De profielen uit Veenendaal hebben een flens van 6 mm, maar dat werd erg plomp voor dit ijle mastje. Nu lag er hier nog een meter of vijftien aan stroken 0,3 mm 8 mm brede platijzers uit een modelbouwkundig verleden zo ver terug dat die 'geinige schoudertjes' (Lesley et al., 2018) inderdaad nog zestien waren. Door die meterslange stroken heel voorzichtig om te hameren in een scherp dichtbijtende bankschroef konden er hoekprofielen met flensen van 4 mm van worden gemaakt.

Zoals men kan zien, dat blijft een beetje hobbelen. Zo strak als met een zetbank wordt het natuurlijk niet.

ModelSchaarmastB512.jpg
(Nogmaals) de truc met de hamer
ModelSchaarmastB512.jpg (86.39 KiB) 1941 keer bekeken

Zei ik zetbank? Dat is waar ook. :engel:

De thuiscursus Jehova-skills opdoen met de bankschroef was een kantelpunt. Dit moest beter kunnen. Al jaren speelt telkens de zoektocht naar echt kleine, betaalbare hoeklatjes zonder in messing te belanden. Erba Plaatbewerking in Veenendaal kan hele mooie latjes maken, maar 6 x 6 mm is toch wat plomp voor de dunnere staafjes.

Lang verhaal kort (de lange versie komt in een volgende blog): na een rondje zoeken waarbij de juiste terminologie voor metaalbewerkers achteraf het ingewikkeldste was, bleken er machines op handkracht in de handel te zijn die precies dit klusje kunnen klaren. Een zetbank leek op papier perfect, maar werkt het ook voor de minuscule maat die nodig is voor modelbouw? Het zijn tenslotte machines voor de echte wereld. Was modelbouw nog 'groot' genoeg? Kon dit met een echtewereld-apparaat?

Nu is er een bedrijf in Moordrecht dat zulke machines in eigen beheer laat maken. Daar is eerst naartoe gebeld met de vraag of ik een paar types en exemplaren in het echt mocht uitproberen met een strook platijzer om te zien of het echt lukt. Moordrecht is wel een eindje, maar toen toch het schaalmodel van die roodwitte tonmast moest worden afgeleverd bij de klant in Dordrecht kon een bezoek aan Moordrecht worden gecombineerd. Corona, natuurlijk, zodat alles met mondkap en wat dies meer zij moest geschieden, maar er konden een aantal zetbanken werkelijk worden uitgeprobeerd. Dat was achteraf maar goed ook. Het zetten van 4x4 mm hoeklijnen kwam zó precies dat zelfs de uitbuiging van de zetbank zelf onder de krachten die je met de hand loslaat al funest was bij 60 centimeter lange platijzers. Alleen een zogeheten vingerzetbank van 30 centimeter boog zo weinig uit dat een 0,35 mm profiel niet weg slipte in het midden en symmetrisch bleef. Van al die zetbanken in soorten en maten en methodes, uiteindelijk slechts één werkend model - dat was precies voldoende. :thtrcks:

Vingerzetbank.jpg
Vingerzetbank
Vingerzetbank.jpg (141.78 KiB) 1941 keer bekeken

Hoewel het ding een cartoonesk uiterlijk heeft als ie met zijn eethoek open staat, is het in no-time een volstrekt onmisbaar gereedschap geworden waarvan ik vurig had gewenst al jaren eerder eentje te hebben gehad.

Oh la la, wat kan je met zo'n ding een leuke latjes zetten. :love

Geknikt 8mm platijzer in 4x4 buitenwerks.jpg
Vers gezet hoekijzer
Geknikt 8mm platijzer in 4x4 buitenwerks.jpg (92.94 KiB) 1941 keer bekeken

Die zetbank loste meerdere problemen op. Überhaupt het probleem van hoe je aan kleine hoeklatjes komt, hoe je aan voldoende meters komt, hoe je het betaalbaar houdt en hoe nu uiteindelijk na ruim tien jaar zoeken het probleem van telkens maar weer een 'eindige' voorraad is opgelost. De enige concessie die moet worden gedaan is een klein beetje rond ruggetje in je profielen, maar dat is inmiddels een handelsmerk in die modellen van mij geworden.

Platijzers zijn veel makkelijker te verkrijgen dan hoekijzers. Elk gaar stadje heeft wel een metaalbedrijf waar je 0,3 mm platen aan 8 mm lange stroken kan laten snijden met een plaatknipper. Gangbare plaatdiktes. Gangbare handeling. Net als vakwerkmasten zelf, overal kan dat gedaan worden en ook tegen prijzen waar je je geen buil aan valt.

Platijzers.jpg
Bundels platijzerstroken
Platijzers.jpg (94.7 KiB) 1941 keer bekeken

Een stad verderop heb ik voor wat losse tientjes (plus nog een extra tientje, 'haal er een lekker visje van voor de afdeling') een paar honderd meter 8 x 600 mm 0,35 mm platijzerstroken laten maken die nu in eigen beheer worden geknikt tot hoekijzers. Daarmee is aan het arsenaal werkpaardlatten voor toekomstige modellen een nieuwe, extra kleine telg toegevoegd waarmee een flinke slag is geslagen.

Werkmaten van vijf profielen.jpg
Vijf maten hoekijzers, alleen de laatste drie worden nog gebruikt
Werkmaten van vijf profielen.jpg (113.5 KiB) 1941 keer bekeken

Er is naast een zetbank ook nog wat anders aangeschaft waarmee op een ander gebied in de mastenbouw een slag gemaakt kan worden in snelheid en precisie, maar daar ga ik in een volgende blog wel op in.
Halfverankering is net als Volbeat: het kan altijd

Plaats reactie