Waalportalen Nijmegen
Geplaatst: 03 nov 2022 11:46
Vlak voor de oorlog werd er bij de PGEM gedacht om een 150kV-lijn aan te leggen van Nijmegen naar Apeldoorn en vanuit Apeldoorn de koppeling te maken met de IJsselmij. In Nijmegen begon bij de lijn bij de in 1936 voltooide Centrale Gelderland aan de Waal bij de uitmonding van het MaasWaal-kanaal. De lijn zou niet zoals de 50kV-lijn naar Arnhem onder het water doorgaan met kabels, maar de Waal zou overspannen worden door masten. Toen kwam in 1940 de Tweede Wereldoorlog naar Nederland toe en werden de materialen voor de lijn voor herstel gebruikt, o.a. voor Dordrecht-Rotterdam en Geertruidenberg-Dordrecht.
Vanaf 1948 begon de bouw van de masten in de lijn Nijmegen - Apeldoorn. De Waal zou uiteindelijk overspannen gaan worden door immense portalen! Mede vanwege het feit dat de lijn pal aan de Waal begon en daar het nieuwe 150kV-station werd gebouwd. Hierdoor waren portalen de beste oplossing. Bij het station gingen de geleiders loodrecht omhoog naar portalen om hoogte te winnen voor de overspanning van de rivier. Per 1 september 1949 moesten de masten klaar zijn zodat de PGEM de geleiders kon gaan trekken langs de 147 masten die de lijn ging tellen.
De portalen die gebouwd zijn hebben vele kenmerken die ook in de standaard masten te zien zijn van het dennenboom-type die werd toegepast. Na de overspanning van de Waal stond in de uiterwaarden een speciale afspanmast die de geleiders deed afspannen tussen de normale masten en de portalen. Ze zijn tevens extra breed en hoger.
In 1949 stond eerst alleen de lijn naar Apeldoorn. In 1952 volgde de lijn naar Veenendaal. Hiervoor werd ten westen van de portalen een extra set gebouwd, eveneens een extra afspanmast. In 1954 kwam de lijn naar Doetinchem erbij. En toen werd er verschoven. Voor de lijn naar Veenendaal werd ten westen van de portalen wederom een extra set gebouwd zodat de lijn naar Apeldoorn de plek in kon nemen van de lijn naar Veenendaal. De lijn naar Doetinchem ging gebruik maken van de portalen die voor de lijn naar Apeldoorn waren gebouwd in 1949. Afspanmast 3 werd eveneens hergebruikt, wel zodanig aangepast dat deze mooi aan ging sluiten op de nieuwe tonmasten. Voor de lijn naar Apeldoorn werd een nieuwe mast 3 en 4 gebouwd, omdat de lijn werd verlegd.
De constructie van de portalen zijn opmerkelijk te noemen. Het portaal bestaat uit drie torens, waarvan de buitenste naar binnen hellen en de middelste een platte toren is. De balken die torens verbinden zijn evenwijdig maar hebben een trapezium doorsnede.
Inmiddels zijn de oudste portalen al 73 jaar oud en ze hebben het volrecht om eens in de spotlight gezet te worden. Hieronder alvast een kleine voorproefje. Er zullen nog meer foto's volgen.
Cheers Ruben
Vanaf 1948 begon de bouw van de masten in de lijn Nijmegen - Apeldoorn. De Waal zou uiteindelijk overspannen gaan worden door immense portalen! Mede vanwege het feit dat de lijn pal aan de Waal begon en daar het nieuwe 150kV-station werd gebouwd. Hierdoor waren portalen de beste oplossing. Bij het station gingen de geleiders loodrecht omhoog naar portalen om hoogte te winnen voor de overspanning van de rivier. Per 1 september 1949 moesten de masten klaar zijn zodat de PGEM de geleiders kon gaan trekken langs de 147 masten die de lijn ging tellen.
De portalen die gebouwd zijn hebben vele kenmerken die ook in de standaard masten te zien zijn van het dennenboom-type die werd toegepast. Na de overspanning van de Waal stond in de uiterwaarden een speciale afspanmast die de geleiders deed afspannen tussen de normale masten en de portalen. Ze zijn tevens extra breed en hoger.
In 1949 stond eerst alleen de lijn naar Apeldoorn. In 1952 volgde de lijn naar Veenendaal. Hiervoor werd ten westen van de portalen een extra set gebouwd, eveneens een extra afspanmast. In 1954 kwam de lijn naar Doetinchem erbij. En toen werd er verschoven. Voor de lijn naar Veenendaal werd ten westen van de portalen wederom een extra set gebouwd zodat de lijn naar Apeldoorn de plek in kon nemen van de lijn naar Veenendaal. De lijn naar Doetinchem ging gebruik maken van de portalen die voor de lijn naar Apeldoorn waren gebouwd in 1949. Afspanmast 3 werd eveneens hergebruikt, wel zodanig aangepast dat deze mooi aan ging sluiten op de nieuwe tonmasten. Voor de lijn naar Apeldoorn werd een nieuwe mast 3 en 4 gebouwd, omdat de lijn werd verlegd.
De constructie van de portalen zijn opmerkelijk te noemen. Het portaal bestaat uit drie torens, waarvan de buitenste naar binnen hellen en de middelste een platte toren is. De balken die torens verbinden zijn evenwijdig maar hebben een trapezium doorsnede.
Inmiddels zijn de oudste portalen al 73 jaar oud en ze hebben het volrecht om eens in de spotlight gezet te worden. Hieronder alvast een kleine voorproefje. Er zullen nog meer foto's volgen.
Cheers Ruben