Hans bouwt een Hoogspanningsmast: Zwolle-Meeden 1:30

Is een hoogspanningsmast voor jou meccano next level? Kan je goed modelleren? Heeft de netfrequentie geen geheimen meer voor jou? Welkom in de doe-het-zelf hoogspanningshoek
Gebruikersavatar
Tom
380 kV
Berichten: 2661
Lid geworden op: 24 dec 2012 16:46
Dichtstbijzijnde trafo: Lochem

Re: Deel 11. De rok

Bericht door Tom » 14 mei 2013 13:58

Ja, bij het knooppunt met de diagonalen (waar de drukkracht uit de traverse wordt overgebracht op het verband) zit ook een spie-vormige plaat tussen de schetsplaat en het hoekstaal van de onderrand.

Je kan om de verkeerde gaatjes te verdoezelen ook en stukje aluminium in het gaatje persen of lijmen, dan is in ieder geval geen gat meer zichtbaar.

Gebruikersavatar
Hans
Site Admin + actief in het mainsite team
Berichten: 3820
Lid geworden op: 03 dec 2011 20:49
Dichtstbijzijnde trafo: Veenoord 110/10 kV

Re: Deel 11. De rok

Bericht door Hans » 14 mei 2013 15:31

Kijk aan, dank. De eerste vraag over Zwolle-Meeden die Tom niet weet moet ik nog tegenkomen.
Dat wordt nog zes extra onderdelen vijlen aankomend weekend.

Nu is de hoek tussen de toren en de traversebodem niet heel groot, maar wanneer er een spievormige plaat tussenin zit zullen de bouten in een echt exemplaar niet mooi meer aansluiten. Op hun beurt zou daar dan ook een schuin afgevijlde waai tussen moeten zitten om het effect weer op te heffen en zo te voorkomen dat de koppen van de bouten een kracht te verwerken krijgen waar ze niet op berekend zijn. Nu ga ik die niet helemaal maken omdat er toch al geen waaien gebruikt worden, maar in een werkelijk exemplaar zou er aan alles gedacht moeten worden...
Halfverankering is net als Volbeat: het kan altijd

Gebruikersavatar
Hans
Site Admin + actief in het mainsite team
Berichten: 3820
Lid geworden op: 03 dec 2011 20:49
Dichtstbijzijnde trafo: Veenoord 110/10 kV

Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Hans » 21 aug 2013 18:28

Zeer hoog tijd voor een nieuw deel van de blog. Na het broekstuk en de rok zijn we op een meter hoogte aangekomen. Maar we moeten nog bijna dubbel zo hoog.

Het vaste riedeltje kennen we al. 1. De foto's zijn weer knudde. 2. De blog loopt achter. 3. De- ho maar, anders blijven we erin. We gaan over op de toren. In werkelijkheid is op dit moment de constructie van de laatste twee traversen al bijna klaar zodat de blog steeds meer een backlog wordt, maar net als in het vorige deel spelen we mooi weer. En ja, bij de volgende hoogspanningsmast beloof ik beterschap qua punctualiteit van de bouwblog. Heus. Zeker. Absoluut. Echt waar.

Towering stage

We zien hier nog twee foto's van de rok en die is verbazingwekkend zwaar geworden. Hoewel het een ijl ding lijkt blijkt het eindresultaat meer dan een kilo te wegen.

Afbeelding

Met de broek eronder lijkt het voorlopig resultaar meer op een hoekmast, zoals Bas al eens dacht.

Afbeelding

Er moeten nog twee torendelen bovenop, en een topstukje. Op zich een beetje een saaie aangelegenheid om over te schrijven want het is gewoon hetzelfde procedé als de rok: twee wanden maken en daarna de andere twee wanden opvullen met latten. De tekening is daarbij een handig hulpmiddel om goed te zien of we niet scheef gaan met de toren, de latten kunnen opnieuw afgemeten worden met behulp van de tekening en zo nu en dan zit er een blindganger tussen de bouten en moeren. Tot zover niets bijzonders.

Afbeelding

Het voordeel van het tweede en derde torendeel ten opzichte van de rok is dat er geen kniksteunen in de wanden zitten. Alleen diagonalen, meer niet. Aangezien ik tot een van de doelen had gesteld om qua latten en knoopplaaten niets te vereenvoudigen behalve de hoeveelheid boutjes zou een hoekmast vrijwel niet mogelijk zijn geweest. Zo blijken sommige dingen achteraf mooi op hun plek te vallen.

De wereld is krom

Opmerkelijk aan de toren is het niet volledig rechtdoor lopen van enkele staven die over de knoopplaten heen liggen. Bekijk deze latten eens, ter hoogte van de onderste 380 kV-traversen.

Afbeelding

We zien een zware hoeklat die onderbroken wordt op de knoopplaat. Het deel boven de knoopplaat ligt niet precies in het verlengde van het deel eronder. Heel apart, maar ja - zo zit die mast dus werkelijk in elkaar. Dus dan moeten dat soort vage afwijkingen en eigenaardige eigenschappen ook in het schaalmodel ingebouwd worden. We willen tenslotte wel een beetje accuraat blijven. Aan de andere kant, och... Alles beter dan verspringende kniksteunen. Zo is het dan ook. weer.

Maar er zijn ook andersoortige problemen. De toren wordt naar boven toe steeds smaller en de diagonalen steeds korter. En de manoevreerruimte voor mensenhanden, krombektangen en spanningzoekers wordt met iedere diagonaal kleiner en kleiner - tot zo klein dat ik er maar nauwelijks meer bij kon. Had ik nu toch maar voor 1:15 gekozen.

Afbeelding

Nu heb ik het geluk dat mijn eigen biologische bouwplan ook uit is gegaan van materiaalbesparing en relatief lange rechtstanden.
Soms, héél soms, komen die pezige dunne puberale bambi-poten waar moeder natuur me van heeft voorzien toch uitstekend van pas.

Afbeelding

Terug naar de constructiewerf. Het tweede torendeel duurde niet lang om te bouwen. Spoedig kon er al aan het derde deel begonnen worden. Hier zien we de eerste twee randstaven daarvan en- Ho even. We missen iets. De balkonscéne!

Balkonscéne

Al bij de bouw van de rok had ik beloofd nader op de balkonnetjes in te gaan. In elk torendeel zit er eentje en die moeten natuurlijk meegebouwd worden!

Afbeelding

In een grote hoogspanningsmast zitten meestal wel een paar balkonnetjes waar de ladder verspringt. Bij Zwolle-Meeden en Meeden-Eemshaven zijn het per mast drie stuks. Alle drie lijken ze op elkaar, maar toch heeft iedere verdieping weer zijn eigen karakteristieke verschillen in het balkon die nog het beste te zien zijn in de balkonrailings.

Afbeelding

De opbouw ervan is op de bouwtekeningen aangegeven en het moeilijkste is de richting van de flens van iedere lat. Steekt die omhoog, omlaag, naar binnen, naar buiten en is dat wel logisch? Soms niet, maar de werkelijkheid dicteert. En dan maar hopen dat de tekening en de foto's kloppen.
Soms blijkt dat de tekening inderdaad niet helemaal klopte. De precieze positie van twee korte steunlatjes, in het echt maar 20 centimeter groot, stond op de tekening verkeerd om aangegeven. Gelukkg is er dan een ouwe computer met wat foto's, en een jeugdig medegezinslid dit ooit zo vriendelijk was om wat detailfoto's met zijn zoomlens te schieten.

Het balkon begint telkens met het inbouwen van het tussenplatform. Bij Zwolle-Meeden-Eemshaven is dat een horizontale ruitvorm met twee trekstaven die voorkomt dat de toren kan wokkelen wanneer één van beide traversen een grote zijwaartse trekkracht te verwerken krijgt. Daarna volgen er vier kleine hoeklatjes die als steunstukken op de traversebevestigingslatten worden vastgemaakt. Asymmetrisch, want het balkon zit niet precies in het midden van de mast.

Afbeelding

Het balkonframe is op zich niet ingewikkeld, maar de maten moeten wel kloppen. Zoals te zien is heb ik hier extra smalle profielen voor gebruikt, waarop we in een volgend deel nog ingaan.

Afbeelding

Afbeelding

Na de montage van het balkonframe moet er nog een roostervloertje gelegd worden. Jeweetwel, de typische roostervloer die uit van die stalen roostermatten bestaat die ook voor de deur van de school liggen. En waar je zo fijn je vingers in kan verwonden wanneer een paar pestkoppen je omduwen. En waarboven ze je etui omkeren boven de vierkante gaatjes zodat de aluminium puntenslijper een felle ting maakt terwijl hij erdoorheen viel- Genoeg geweest Hans. Kappen. Niet meer aan denken die dingen.

Op die roosters gaan we later wel in. We houden het er nu even bij dat die mooie vierkante roostergaatjes eigenlijk schuurpapier zijn. Cryptisch? Nee, realiteit.

Afbeelding

En wat al dat bier betreft? Eh.. juist. Wie dacht dat dat er op één avond door is gegaan, mispoes. Ik heb gewoon een week of twee verzuimd om die flessen netjes terug te brengen.

Blikschade

Eerst maar eens door met de montage van de diagonalen. Soms vereist het vooruitdenkwerk wanneer je de zeshoekige moer naar buiten wilt laten steken. De flens van de lat die aan de binnenzijde van de randstaaf vastzit laat in torendeel twee (waar vreemd genoeg de knoopplaten ontbreken!) zo weinig ruimte open voor de bout aan de andere kant dat die er éérst in moet voordat de andere diagonaal vast kan worden gezet. Anders kan je er niet meer bij.

Dat ging allemaal prima en de avond zag er leuk uit. Maar toen... disaster struck.

52°45 06°47, 22.35 uur CET. Ik loop om de mast heen om aan de andere kant een spanningzoeker door het lattenwerk te steken op weg naar bout-en-moer elfendertig, waarbij ik pardoes op een scherp voorwerp ga staan met mijn pantoffel. In een reflex trek je je voet omhoog en strek je je handen zijwaarts uit om een eventuele val op te vangen - een direct hit van de linkerduim met de zijwaarts uitstekende, scherpe gebogen latten waar de traversebodem op moet komen te rusten was niet meer te vermijden.

Afbeelding

Krijg nou conductorgallop, mooi is dat. Ik kan het natuurlijk gooien op een mooi laagje ijzermenie, maar ja... Stom blijft het. Wondje #40 op de longlist kan worden bijgezet.

Nu heb ik in het verleden mezelf niet al te edel behandeld bij sneeën aan handen en voeten. Ik heb dus wel eens wonden dichtgelijmd met secondelijm, ontsmet met aceton, ik heb er ooit eens eentje dichtgeschroeid met de soldeerbout (was nét uit te houden) en tot op de dag van vandaag is Tesa isolatietape de beste pleister die ik ken. Ideaal voor hoogspanningsfreaks, want naast de pleisterfunctie isoleert het ook tot 6000 volt.

Afbeelding

Dus Tesa erbij en afplakken die rommel. En zoals al vaker gebeurd was, op Tesa kan je rekenen. Dicht zaten de twee sneeën, en we konder weer door met sleutelen. De avond was gered zonder de mast voortijdig rood te verven.

Afbeelding

Hier is het tweede torendeel net gereed. Op naar het derde deel, met het topstukje.
Het bouwprocedé daarvan lijkt zo sterk op het tweede deel dat ik er niet te diep op in ga.

Hoewel... Over op diep ingaan gesproken... Komen we opnieuw terug op die handen en het formaat ervan. Was het tweede torendeel bijkans al heel wat manoevreerwerk, het balkonnetje in de top is zowaar nog erger. Zijn er daarom zoveel kinderen en zo weinig volwassenen die modelbouwen?

Afbeelding

Ot zou hier met zijn kleine handen nog makkelijk bij kunnen, maar ik...

The devil is in the details

En dan zijn we aangekomen bij een van de meest intrigerende delen van de hele hoogspanningsmast: het topstukje!
Uitgerekend op oudjaarsdag was het zover en kon de dennenboom op de top worden gezet. Zou ik het halen vóór 00.00 uur? Zou de toren zijn hoogste punt bereiken nog in 2012? Op carbid na heb ik nooit echt schik in vuurwerk gehad, dus een belangrijk deel van oudjaarsdag leende zich voor lekker wat modelbouwwerk. Met Radio Drenthe (de Top 100 Aller Drenten op oudjaarsdag) op een flink volume aan schoot het lekker op. ACDC, Ede Staal, Kraftwerk, tsja.. dan ga je keihard natuurlijk.

Met nog een ruim uur te gaan was het die avond duidelijk dat het zou gaan lukken. Ik moest nog maar één onderdeel doen en hieronder zien we het uitverkoren stukje metaal dat de topkap worden zal. Wie doet je wat?

Afbeelding

En na zo'n opmerking, dan vraag je er natuurlijk om.

52°45 06°47, 31-12-2012, 22.55 uur CET. Uitgerekend tijdens de fabricage van het topkapje... disaster struck twice. De M2-boor breekt zonder waarschuwing af waarna het vlijmscherpe restant dat nog in de boormachine bleef steken zich tot in het bot in mijn vinger boorde en voor de tweede maal brak. Jodelahitie.

Ik heb daar geen foto van gemaakt. Natuurlijk niet. Maar de schade was aanzienlijk groter dan de vorige keer. Het deed ook een beetje zeerder. Gelukkig ligt het bureau vol met tangetjes waarmee het restant van de boor met een flinke ruk net zo snel uit de vinger was als dat ie erin ging, maar daarmee is de blikschade nog niet opgelost. Niks aan te doen, hopen dat er geen metaalscherven in Hans zijn achtergebleven, vinger omlaag, even flink laten bloeden ter schoonspoeling en daarna (jawel) kan good old Tesa weer een paar dagen reclame maken op links...

Afbeelding

Een niet nader te omschrijven familielid heeft de toplegging toch maar op beeld vastgelegd, just for the record. Want de blik van ondergetekende is niet bepaald eh.. in feeststemming.

Het topkapje, uitgerekend het spannendste en meest magische onderdeel van de hoogspanningsmast (zowel echte als schaalmodellen) is dus ook het onderdeeltje geworden waar de de hoogste prijs van allemaal voor is betaald. Een boor á la € 2,50, een stukje tape... en natuurlijk een tot in lengte van jaren blijvend zichtbare herinnering aan de zijkant van mijn vinger aan dit schaalmodel.

Afbeelding

Ondanks wat bloedverlies was het om 23.40 uur dan echt zover: de laatste bout aan het topkapje werd aangedraaid. Vlak voor het uur U was het hoogste punt bereikt. Proost! Wie fixt even een dennenboom voor op de top?

Dat de top erop zit wil niet zeggen dat de hele toren nu ook klaar is. Balkonvloeren, de ladder met veiligheidsdraad, helikopterborden en meer van dat soort detailwerk moet nog komen wanneer de afwerkingsfase is bereikt. En dat komt pas wanneer ook de traversen eraan hangen. Daar gaan we in het volgende deel op in. En anders dan bij de toren zijn de traversen van boven naar beneden gebouwd, te beginnen met de kortste en kleinste exemplaren bovenin. Voor nu is het hoogste punt bereikt.

Afbeelding

Hooggespannen groeten,
Hans.
Halfverankering is net als Volbeat: het kan altijd

Gebruikersavatar
Ruben
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 1553
Lid geworden op: 07 dec 2011 15:20
Dichtstbijzijnde trafo: Zevenaar

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Ruben » 21 aug 2013 19:51

Goed bezig Hans. Alleen pijnlijk als je aan zo`n scherpe rand snijt.

Ik vind die foto met je kat die tussen de delen loopt er schattig uit zien.

Cheers Ruben
Het is grijs, groot & het transporteert is. Het is een hoogspanningsmast.

Hoogspanningsmasten fotograaf & modelbouwer.

Gebruikersavatar
Peter
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 3399
Lid geworden op: 07 dec 2011 20:02
Dichtstbijzijnde trafo: Almelo Tusveld

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Peter » 21 aug 2013 21:41

Zo krijgt de mast toch nog kattenoren

Leuk verhaal, ziet er goed uit. Alleen jammer dat modelbouw in het echt toch nog wel eens pijnlijk kan zijn

Gebruikersavatar
Mark
Globale moderator
Berichten: 1188
Lid geworden op: 25 jan 2012 01:06
Dichtstbijzijnde trafo: Spijkenisse

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Mark » 22 aug 2013 00:30

Eindelijk nieuwe blog, heb ervan genoten!

Enne, kattenplaatjes altijd +1 .

Gebruikersavatar
Tom
380 kV
Berichten: 2661
Lid geworden op: 24 dec 2012 16:46
Dichtstbijzijnde trafo: Lochem

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Tom » 22 aug 2013 10:06

Mooi verslag, ik ben onder de indruk van het bordes. Dat ziet er heel realistisch uit. Het is ook een leuk onderdeel van de mast, voegt iets toe aan de constructie, als ware het een verdieping van een gebouw.

Dat van die richtingsverandering verbaast me, ik zal eens nakijken op eigen foto's en tekeningen.
Edit: op tekening staat wel degelijk een rechte schemalijn..

Gebruikersavatar
Hans
Site Admin + actief in het mainsite team
Berichten: 3820
Lid geworden op: 03 dec 2011 20:49
Dichtstbijzijnde trafo: Veenoord 110/10 kV

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Hans » 23 aug 2013 12:13

TomBorger schreef:Dat van die richtingsverandering verbaast me, ik zal eens nakijken op eigen foto's en tekeningen.Edit: op tekening staat wel degelijk een rechte schemalijn..
Tsja. Dat is dan een mooie patstelling: de tekening komt niet overeen met de werkelijkheid.
De twee hoeklatten liggen werkelijk niet exact in elkaars verlengde - wat op zich verbazingwekkend is, want logisch is inderdaad anders.
Maar toch, ik neem aan dat de foto's voor de pixeltellingen niet liegen.

Afbeelding

We zien hier nummer 125 (grote foto boven) en nummertje 98 (onderaan, twee uitsnedes van de midden- en boventraversebevestiging) en omdat de randstaaf geen knik maakt kan van gezichtsbedrog geen sprake zijn.
Halfverankering is net als Volbeat: het kan altijd

Gebruikersavatar
Tom
380 kV
Berichten: 2661
Lid geworden op: 24 dec 2012 16:46
Dichtstbijzijnde trafo: Lochem

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Tom » 25 aug 2013 21:02

Geen patstelling hoor, ik zie het op eigen foto's ook overtuigend voorkomen. Misschien is er nog een laatste wijziging in het ontwerp geweest en heb ik een kopie van een eerdere versie, in de bouw is een "laatste wijziging" niet ongebruikelijk. Het verbaast me alleen wel dat de lay-out van de kruizen zodanig is dat er een knik in voorkomt.

Gebruikersavatar
Shrek
380 kV + Netkaartcrew
Berichten: 2491
Lid geworden op: 18 mei 2012 17:53
Dichtstbijzijnde trafo: Wespelaar

Re: Deel 12. Towering, balkonscénes en eh.. auw.

Bericht door Shrek » 25 aug 2013 21:57

TomBorger schreef:Geen patstelling hoor, ik zie het op eigen foto's ook overtuigend voorkomen. Misschien is er nog een laatste wijziging in het ontwerp geweest en heb ik een kopie van een eerdere versie, in de bouw is een "laatste wijziging" niet ongebruikelijk. Het verbaast me alleen wel dat de lay-out van de kruizen zodanig is dat er een knik in voorkomt.
Zo erg is dat toch niet? Een vakwerk heeft net als groot voordeel dat de hoeken niet uitmaken, er staat toch amper een moment op. De hele constructie bevat quasi enkel normaalkrachten. Het zou eigenlijk zelfs geen kwaad kunnen als zo'n arm er scheef aanhangt, vakwerk is oer-degelijk

Voor de rest: leuke blogpost. Al wie dacht dat hoogspanning een veilige hobby is weet nu ook beter

Plaats reactie