Deze verstoring in geeft meteen de mogelijkheid om een kijkje te nemen in de keukentaken van een netbeheerder:
Het europesche net is verdeeld in Control Blocks (CB's) ieder control block heeft een beheerder (de TSO, of Transmission System Operator), het is de taak van de TSO om binnen binnen zijn CB de energie balans op orde te houden. Een CB kent dus over een langere tijd (max enkele weken) gezien een netto nul-positie voor zijn energie. Energie kan worden opgewekt binnen het CB maar ook in een andere CB en via interconnectors worden vervoert naar het CB. Het is de taak om het verbruik te balanceren met de opwekking in eigen CB + uitwisseling over interconnectie.
Een andere taak van de TSO is het bijdragen aan de balancering van de frequentie op 50Hz en daar kunnen we een mooi staaltje van zien bij de uitval van Doel-4:
De netfrequentie neemt toe als er meer vermogen het net ingaat als er uit, de frequentie gaat omlaag wanneer het verbruik groter is dan de opwekking.
Bij uitval van een generator (zoals Doel-4) ontstaat instantaan en onverwacht een onbalans van het tweede type. In theorie zou de frequentie dan meteen en met een stap moeten gaan dalen. Maar in het net zit een grote hoeveelheid masstraagheid (elektrisch en mechanisch) deze zorgt er voor dat de frequentie daling gedempt wordt.
Zoals in eerderer posts aangehaald moet de primaire reserve (ook bekend als Frequency Containment Reserve of FCR) de wegval van de unit compenseren, dit vermogen is opgesteld door heel Europa en kent een waarde van 3000MW. Ik dacht dat NL en BE beide hier 150MW voor moeten leveren, maar ik kan er een beetje naast zitten. Deze 3GW wordt lineair ingezet en is uitgeput bij een frequentiedaling (of stijging) van 0,2 Hz. Het FCR-vermogen moet zo snel mogelijk doch uiterlijk binnen 15 seconden (in NL iig) ingezet worden. Coo heeft een rol als FCR leverancier in België en zal dus bijgedragen hebben aan het tot stilstand komen van de frequentiedaling, maar ook de buitenlandse FCR leveranciers zorgen voor de aanvulling van het vermogenstekort wat een vermogensstroom het Belgische net in veroorzaakte (Zie plaatjes van shrek).
Wanneer de FCR de frequentiedaling tot stilstand heeft gebracht is het de taak van de regelvermogen (ook bekend Frequency Restoration Reserve of FRR) om de frequentie weer op de gewenste waarde (50Hz) te brengen. Er is immers een stuk energie uit het net verdwenen wat gecompenseerd moet worden. Deze compensatie moet worden geleverd door de TSO van het beheergebied (control block) waarin de verstoring plaats vondt, in dit geval was het dus de taak van Elia als TSO van control block Belgium om de 50mHz frequentie daling weer op nul te regelen.
Hiertoe kan Elia binnenlandse resources inzetten (bijvoorbeeld Coo zoals vermeld), deze inkopen bij buitenlandse leveranciers, maar het is ook toegestaan dat buitenlandse TSO's eventuele overschotten aanbieden aan de TSO die deze nodig heeft, de bedoeling is wel dat deze uitwisseling zo snel mogelijk weer op Nul staat, dit geeft de getroffen TSO wat meer tijd om zijn regelvermogen te activeren. Dit is ook de internationale uitwisseling die shrek aanhaalde. De frequentie correctie moet officieel binnen 15 minuten zijn afgerond. Mede dankzij de inzet van Coo was de compensatie al binnen 6 minuten voltooid.