Een volgende reportage brengt ons in Ottignies, waar er een 70 kV-lijntje zijn laatste weken ingaat.
De eerste foto toont het oude tractieonderstation van de spoorwegen, gebouwd in 1955 samen met de elektrificatie van de spoorlijn Brussel-Luxemburg. Sinds de indienstname is er amper iets veranderd aan het station, waardoor het nu aan vervanging toe is.
Aan de overkant van de spoorlijn is daarom een heel nieuw tractieonderstation gebouwd, maar wel eentje op 36kV. Elia plant immers de 70kV te verlaten en biedt daarom 36kV aan aan de gebruikers. Voor Infrabel is dat ideaal, want 36kV is goedkoper dan 70kV en nog perfect bruikbaar voor een belasting van +- 15MW.
- IMG_5610.jpg (382.26 KiB) 7126 keer bekeken
Het het onderstation is op zich niets bijzonder, langs de spoorlijn naar Luxemburg bevinden zich er nog talloze gelijkaardige posten. Al zullen deze op termijn allemaal verdwijnen door renovatie en ombouw va de bovenleidingen. De poort zit er wel heel anders uit dan die van Elia-stations.
- IMG_5612.jpg (581.5 KiB) 7126 keer bekeken
De scheiders van de aankomstvelden staan open, het onderstation is niet meer in gebruik. Sinds enkele weken zorgt het nieuwe 36kV-onderstation dat de treinen kunnen rijden.
- IMG_5613.jpg (689.19 KiB) 7126 keer bekeken
De stroomtransfo's, scheiders en schakelaars zijn allemaal zeer oude modellen die al lang niet meer gemaakt worden. Op de voorgrond zie je enkele wisselstukken die terplekke werden opgeslagen.
Het onderstation zelf heeft 1 rail, 2 aankomstvelden en 3 transfovelden.
- IMG_5614.jpg (622.71 KiB) 7126 keer bekeken
Het tractieonderstation wordt gevoed via een 70kV-lijntje komende uit Baisy-Thy. Dit lijstje, eveneens uit 1955, zal de komende maanden gesloopt worden. Zoals de meeste Belgische masten uit de jaren '50 zijn dit denneboom exemplaren.
- IMG_5615.jpg (488.31 KiB) 7126 keer bekeken
Het korte lijntje telt redelijk veel hoekmasten. Dit exemplaar boven op de berg is na al die jaren een beetje scheefgezakt.
- IMG_5617.jpg (439.41 KiB) 7126 keer bekeken
De lijn slingert zich door verschillende wijken, toen ze gebouwd werd in 1955 waren hier enkel bossen en velden.
- IMG_5618.jpg (448.05 KiB) 7126 keer bekeken
De kleine 70kV-mastjes vallen amper op in het landschap.
- IMG_5620.jpg (308.68 KiB) 7126 keer bekeken
- IMG_5621.jpg (466.87 KiB) 7126 keer bekeken
Oorspronkelijk liep het lijntje tot Court-St-Etienne, maar met de komst van de lijn Court-St-Etienne - Baisy-Thy in 1970 werd er in Ceroux een aftakmast gebouwd en sloot het lijntje daar op aan.
- IMG_5622.jpg (412.35 KiB) 7126 keer bekeken
Hier zijn we links de 70kV-lijn Court-St-Etienne - Baisy-Thy met daarnaast de vele recentere 150kV Baisy-Thy - Corbais/Basse-Wavre.
De 70kV is gebouwd met voor België zeer atypische dikbuikige denneboommasten.
- IMG_5623.jpg (389.83 KiB) 7126 keer bekeken
Vandaag wordt het stuk Ceroux-Court-St-Etienne uitgebaat als één draadstel. Ooit was dit anders en was hier een dubbele harde aftak, 3 stevige horizontale staven herinneren nog aan de plek waar de extra traverses zaten.
Ook duidelijk is te zien dat de kabels richting Ottignies-Infrabel beduidend dunner zijn dan de andere 2 kanten. Zoals ik zei is het vermogen dat de spoorwegen nodig hebben slechts een 15MVA, dat is een peulschil voor 70kV. De andere kant moest ooit veel meer stroom kunnen verzetten.
- IMG_5630.jpg (451.13 KiB) 7126 keer bekeken
Dan gaan we verder richting Court-St-Etienne, ook dit stuk bestaat uit zeer dikke dennenboommasten. Omdat beide draadstellen parallel gebruikt worden is er om de zoveel masten een verbinding gemaakt.
Ooit was het 70kV-net hier in de buurt groot en belangrijk, vandaag is het dat niet meer. In Court-St-Etienne staat nog 1 transfo 70-11 kV, na het verdwijnen van het onderstation van Infrabel is dat de enige verbruiker op 70kV. Daarom heeft Elia besloten de lijn te gaan gebruiken in het 36kV-net. Beide stations, Court-St-Etienne en Baisy-Thy, hebben al een 36kV-cabine waardoor dit zonder veel moeite kan. Enkel in Court-St-Etienne moet nog een 36-11 kV transfo bijkomen.
- IMG_5631.jpg (388.27 KiB) 7126 keer bekeken
Ik vind de mastjes van de 70kV hier echt lelijk, de 150kV ernaast straalt veel meer elegantie uit.
- IMG_5635.jpg (417.67 KiB) 7126 keer bekeken
Tenslotte komen we aan in Court-St-Etienne, hier zien we de eindmast.
- IMG_5637.jpg (524.55 KiB) 7126 keer bekeken
Het transfostation zelf ziet er zeer eenvoudig uit, een transfo 70/11 en één 36/11. Verder zit in het rode gebouw een 36kV-schakelpost verborgen.
In de toekomst zal de inkomende lijn dus ook op deze schakelpost aangesloten worden en zal de 70/11 transfo vervangen worden door een 36/11 exemplaar.
- IMG_5639.jpg (695.44 KiB) 7126 keer bekeken
De reportage zit er bijna op, rest er nog maar 1 vraag: waarom dit 70kV-eiland in een 150/36-kV gebied? Het antwoord ligt hem, zoals bij zovele hoogspannings-anomaliën, in de geschiedenis.
Lang gelegen, in koppelnet 1.0, was Court-St-Etienne een belangrijke post. Er stond een volledig dubbel rail stel, met verschillende ingaande en transfovelden. Er kwamen vanuit het zuiden 2 70kV-lijnen met driehoeksmasten toe uit Auvelais, eentje via Sombreffe en eentje via Gembloux. In Court-St-Etienne stonden tranfos 70-36kV waarmee het 70kV-net van het zuiden van het land aangesloten werd op het Brusselse 36kV-net.
Later werd de koppelfunctie overgenomen door de 150kV-lijnen en werden de 70-36 transfos weggehaald. De post zelf werd dan niet langer uit het zuiden gevoed maar vanaf de 150kV via de 70kV-lijn uit Baisy-Thy. De lijntjes uit het zuiden werden afgebroken en zo ontstond het huidige 70kV-eiland. Dat staat nu dus ook te verdwijnen ten voordele van de 36kV.
De metalen structuur van de post beslaat nu nog één veld, maar ooit waren hier minstens 5 velden.
Tot zover dit stukje nethistorie.
- IMG_5640.jpg (522.87 KiB) 7126 keer bekeken